نویسنده: رسول جعفریان

۳۹۵ مقاله

مقالات

خلاصه

نوشته حاضر به مرور و بررسی برخی از مهم ترین دیدگاه های موجود در تمدن اسلامی در باره احکام نجومی یا همان تنجیم پرداخته است.

خلاصه

نوشته حاضر مروری است بر کاربرد کلمه خرافه در متون کهن اسلامی و شرح این نکته که تعبیر «خرافه» در قرنهای چهارم و پنجم هجری چه اندازه کاربرد داشته و به چه معانی بکار می رفته است.

خلاصه

یادداشت های سال های پیش را مرور می کردم. نگاهم به سفرنامه عمره سال 81 افتاد. فکر کردم شاید برخی از مطالب آن به کار دیگران هم بیاید. خدا را شکر که گذاشتن این قبیل نوشته ها هزینه ای مانند چاپ ندارد که آدم ناراحت این باشد که انتشار آنها چه خاصیتی دارد که باید برای آن هزینه کرد!

خلاصه

خلاصه

خلاصه

سفرنامه منظوم است که از شرح حال و گزارش سفر وي از هند به شيراز و اصفهان و ري آغاز شده و سپس شامل داستان عزيمت به حج با رفتن به مکه و مدينه و پس از آن آمدن به عتبات و زيارت نجف و کربلا و کاظمين است.

خلاصه

مدتی است نگارش نشانه ها به تعویق افتاده است، اما و اکنون خوشبختانه [!] فرصتی شد تا چهار نکته دیگر را در اینجا بنویسم:

خلاصه

آیا قیام عاشورا فقهی است یا خیر؟‌ اگر هست، ذیل کدام یک از ابواب فقه بررسی شده یا باید بشود؟ فقهای شیعه در این باره چه گفته اند و چه نظراتی دارند؟ در این مقاله تطور بحث فقهی در باره عاشورا مرور و بررسی مختصر شده است.

خلاصه

مقاله حاضر مقدمه ای است که برای کتاب ارجمند لطائف الاذکار نوشته ام و به تازگی منتشر شده است. این اثر در باره آثار و اماکن زیارتی شهرهای بخارا، مرو ، سرخس، نیشابور.... تا بغداد و حرمین است که توسط شمس الدین محمد بن عمر بن مازه (م 566) در سال 552 نوشته شده است.

خلاصه

تا وقتی با مفهوم واقعی علم در تمدن اسلامی آشنا نشویم نمی توانیم دشواری های مربوط به حوزه فهم را که ریشه در اعماق دارد درک کنیم.

خلاصه

گزارشی است از تطور مفهوم جهاد در میان سلفیه جدید که طی دو دهه گذشته بالغ بر صدها کتاب و هزاران مقاله در این زمینه منتشر کرده و در صحنه عمل نیز خشن ترین رفتارها را با مخالفان خود داشته اند. این مقاله در همایش سلفیة فی التاریخ و الیوم در استانبول طی روزهای 8 ـ 10 نوامبر 2013 ارائه شد.

خلاصه

یک دانشمند ایرانی در سال 1160 ایران را به قصد یمن ترک کرد و در شهر صنعا به تدریس علوم معقول و نهج البلاغه پرداخت و سبب واکنش های فراوانی در این شهر برای مدت شش سال شد.

خلاصه

رساله بلندی مشتمل بر یادگار نوشت های روی دیوارهای مسجد مادر شاه از دوره قاجار برجای مانده که متن کامل آن را در جشن نامه استاد سید احمد اشکوری (بالغ بر 90 صفحه منتشر کردم. آنچه اینجا آمده مقدمه آن است به علاوه یکی از آن دیوار نوشت های بلند در دفاع از اخباری گری!

خلاصه

گفتگوی زیر در باره پژوهش در حوزه علمیه قم، دشواری ها و راهکارهاست که چندی قبل با سایت شفقنا انجام شده و عین آنچه در آن سایت آمده تقدیم خوانندگان عزیز می شود.

خلاصه

سلمانان به چه مفهومی از دانش باور داشتند؟ از دانش های تجربی چه تصوری داشتند؟ چه مرزی برای دانش های تجربی و فلسفی و دینی قائل بودند؟ خلط این دانش ها چه تاثیری در سقوط مفهوم دانش داشت؟ این مساله چه ارتباطی با عقب ماندگی ذهنی و علمی مسلمانان داشت؟

خلاصه

دقیقا معلوم نیست از چه زمانی عباسیان راه خود را از طالبیان جدا کردند، شاید پیش از کربلا، اما انقلاب عباسی خط فاصل و خونینی را میانشان ایجاد کرد که تا قرنها ادامه یافت. ابن معتز عباسی (مقتول در 296) در شعر سیاسی خود می کوشد این منازعه را اساس مجادلات این دو خانواده در عرصه تاریخ اسلامی قرار دهد.

خلاصه

نزدیک دو دهه قبل (بلکه یک مورد آن از 24 سال پیش) مقالاتی در موضوع نگرش مذهبی طبری نوشته بودم که یکجا عرضه نشده بود. اکنون به یمن همراهی یکی از شاگردانم توانستم آنها را یکجا متمرکز کرده و در اختیار عزیزان قرار دهم؛ شاید به کار کسانی بیاید که به این مبحث علاقه مندند.

خلاصه

اقبال به سیره نبوی در یک صد سال گذشته به هدف ارائه نظام سیاسی برای اسلام بر اساس سیره نبوی و استنباط احکامی تازه در اداره جامعه جدید و تقویت حفظ امت اسلامی بر پایه الگوهای برگرفته از جامعه صدر اسلام بوده است.

خلاصه

معرفی چندین رساله سیاسی مهم منتشره در نجف در میان سالهای 1328 تا 1330ق

خلاصه

طی بیست سال گذشته، دهها سفرنامه حج را منتشر کردم. سه سال قبل تصمیم گرفتم با گردآوری هر آنچه خود و دیگران از دوره قاجاری چاپ کرده بودند، مجموعه ای فراهم آورده و ذخیره ای برای ادب حج در زبان فارسی عرضه کنم.

خلاصه

باز هم گزارشی دیگر از عمره ای دیگر. سعی کرده ام نکات تازه ای را بیان کنم... باید خواند و دید....

خلاصه

دانش نجوم همواره دو رویه علمی و باورهای پیشگویانه داشته است. این دو رویه، در خارج از چارچوب علم نجوم، به سختی هم قابل تفکیک بوده است. در اینجا به بررسی دیدگاه علمای عصر صفوی در باره این دانش بر پایه یک نسخه خطی با ارزش پرداخته ایم.

خلاصه

گزارش سفر عمره بنده از تاریخ 28 تیرماه تا 9 مرداد 1389 است

خلاصه

مسجد جلیلی یکی از مساجد فعال پیش از انقلاب است که با هدایت آقای مهدوی کنی نقش مؤثری در پیدایش نسل انقلابی داشت.

خلاصه

تأمل در تفسیر مفهوم رحمت و عالمین در آیه: و ما ارسلناک الا رحمة للعالمین، می تواند ما را به نکات تازه ای در باب برکت وجودی این روز شریف رهنمون سازد

خلاصه

متن تفصيلي بازجويي از ميرزا رضاي کرماني است که در سال 1313 ناصرالدين شاه را در حرم عبدالعظيم به قتل رساند و گويا با اين تفصيل اولين بار است که به چاپ مي رسد

خلاصه

متن مصاحبه‌ای است در موضوع پیشینه مباحث مربوط به وحدت اسلامی

خلاصه

انقلابی در مردم مشاهده می شود. عرب ها شادی می کنند به یکدیگر بشارت می دهند: قتل العجمی، قتل العجمی می گویند. وقتی به ایرانی ها بر می خوردند دست بر گلو می گذارند و می گویند: کل عجمی یذبح.

خلاصه

داستان مشهوری را از فرانسیس بیکن نقل می کنند و بر آنند که این ماجرا تحول عمیقی در فلسفه علم در غرب پدید آورد.

خلاصه

تاریخ همانند فقه و هر رشته علمی دیگر یک روش اجتهادی دارد. شما باید میان روایات مختلف با روش علمی _ اجتهادی یک روایت را که نزدیک تر به واقع می دانید، برگزینید.